Διάστρεμμα Ποδοκνημικής

Όταν μιλάμε για διάστρεμμα ποδοκνημικής εννοούμε αυτό που ο περισσότερος κόσμος ονομάζει ως διάστρεμμα αστραγάλου ή απλά «μου γύρισε ο αστράγαλος».

Τα τραυματικά διαστρέμματα της ποδοκνημικής είναι αρκετά συχνά και αποτελούν περίπου το 10% των τραυματισμών που αντιμετωπίζονται από ένα γιατρό. Οι συνδεσμικές κακώσεις στην ποδοκνημική είναι η συχνότερη αθλητική κάκωση αποτελώντας περίπου το 20% όλων των αθλητικών τραυματισμών ενώ σε μερικά αθλήματα ειδικά τα ομαδικά όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το βόλεϊ και το χάντμπωλ το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 50%.

Η ποδοκνημική άρθρωση  σχηματίζεται από την συμβολή 3 οστών, το περιφερικό άκρο της κνήμης και της περόνης και τον αστράγαλο. Τα 3 αυτά οστά συγκρατώνται μεταξύ τους με μια σειρά συνδέσμων, οι οποίοι προστατεύουν την άρθρωση από ανώμαλες κινήσεις και τραυματισμούς.

Οι σύνδεσμοι είναι ελαστικοί στην κατασκευή τους και εφόσον διαταθούν μέσα στα όρια της ελαστικότητάς τους επανέρχονται στο φυσιολογικό τους μήκος. Όταν όμως βίαια διαταθούν πέρα από την αντοχή τους, τότε μπορεί να υποστούν  διάταση, μερική ή και ολική ρήξη των ινών τους.

Τα  διαστρέμματα της ποδοκνημικής συμβαίνουν όταν το πόδι γυρίσει – περιστραφεί (έσω ή έξω) ή αναδιπλώσει πέρα από τα φυσιολογικά όρια της κίνησης και σε τέτοιο βαθμό που αναγκάζουν τους συνδέσμους να διαταθούν πέρα από το όριο της ελαστικότητάς τους. Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από ένα παραπάτημα σε ανώμαλο έδαφος ή κατά την προσγείωση μετά από ένα άλμα. Ανάλογα με τη δύναμη της κάκωσης, τον μηχανισμό και το βαθμό της διάτασης μπορεί να τραυματιστεί ένας, δύο ή περισσότεροι σύνδεσμοι οι οποίοι μπορεί απλά να διαταθούν έως να υποστούν πλήρη ρήξη.

 

 

 

 

Έτσι, τα διαστρέμματα χωρίζονται σε:

1^ου Βαθμού: απλή διάταση του συνδέσμου

2^ου Βαθμού: μερική ρήξη των ινών του

3^ου Βαθμού: πλήρης ρήξη του συνδέσμου που μπορεί να προκαλέσει πλήρη αστάθεια της άρθρωσης

Τα κύρια συμπτώματα είναι πόνος και οίδημα, τα οποία συνήθως είναι ανάλογα της βλάβης που έχουν υποστεί οι σύνδεσμοι και μπορεί να υπάρχει δυσχέρεια στην βάδιση. Αστάθεια στην άρθρωση μπορεί να υπάρχει σε πλήρη ρήξη των συνδέσμων και γίνεται συνήθως αντιληπτή όταν έχουν υποχωρήσει τα οξέα συμπτώματα.

Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό της βλάβης και την κλινική εξέταση. Ο ασθενής παρουσιάζει ευαισθησία και οίδημα στην περιοχή του τραυματισμένου συνδέσμου. Ο έλεγχος με απλές ακτινογραφίες θα βοηθήσει στον αποκλεισμό κάποιου κατάγματος.

Στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες υπάρχει υποψία σοβαρής βλάβης -εκτεταμένης ρήξης ή υποψία ρήξης του αρθρικού χόνδρου- ο έλεγχος με μαγνητική τομογραφία, συνήθως σε δεύτερο χρόνο αφού έχουν υποχωρήσει τα οξέα συμπτώματα, θα βοηθήσει στην ακριβή διάγνωση. Αν υπάρχει πλήρης ρήξη των συνδέσμων μπορεί να δημιουργηθεί αστάθεια στην άρθρωση με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρότερες βλάβες στον αρθρικό χόνδρο.

Θεραπεία

Συντηρητική Αντιμετώπιση

Η εξέταση από Ορθοπαιδικό Χειρουργό θα βοηθήσει στον προσδιορισμό της βαρύτητας της κάκωσης και αποκλεισμό κάποιου κατάγματος.

Τις πρώτες ώρες και μέρες μετά τον τραυματισμό η αντιμετώπιση επικεντρώνεται στην ανακούφιση από τα συμπτώματα και τον περιορισμό όσο είναι δυνατόν του οιδήματος.

1.  Παγοθεραπεία (με πάγο τυλιγμένο σε μια πετσέτα ή παγοκύστη) 3-4 φορές την ημέρα για 15-20 λεπτά. (Προσοχή: υπάρχει κίνδυνος εγκαύματος αν παραμείνει περισσότερη ώρα)
2. Ανύψωση του ποδιού,  ιδανικά πάνω από το επίπεδο της καρδιάς
3. Επίδεση με ελαστικό επίδεσμο
4. Ανάπαυση ανάλογα με τα συμπτώματα. Σε έντονο πόνο και δυσχέρεια στην βάδιση, μπορεί να χρειαστεί μερική αποφόρτιση με βακτηρίες.

Ανάλογα με τη βαρύτητα της κάκωσης μπορεί να χρειαστούν 3- 6 εβδομάδες μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα.

Στα διαστρέμματα 2^ου  και 3^ου βαθμού,  μπορεί να χρειαστεί αυστηρότερη ακινητοποίηση προκειμένου να επουλωθούν οι τραυματισμένοι σύνδεσμοι.

Η φυσικοθεραπεία και η πρώιμη κινητοποίηση θα βοηθήσουν στον περιορισμό των συμπτωμάτων στα αρχικά στάδια και στην προοδευτική επανένταξη στις δραστηριότητες με μεγαλύτερη ασφάλεια μετά την οξεία φάση. Ειδικά οι ασκήσεις ενδυνάμωσης ισορροπίας και ιδιοδεκτικότητας συμβάλλουν σημαντικά στην αποφυγή υποτροπών. Ο χρόνος πλήρους αποκατάστασης εξαρτάται από τη βαρύτητα της κάκωσης και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και μερικούς μήνες.

Η αποκατάσταση των διαστρεμμάτων της ποδοκνημικής περνάει 3 φάσεις:

• Η 1^η Φάση (1η εβδομάδα) περιλαμβάνει ανάπαυση, προστασία από περαιτέρω βλάβη και μείωση των συμπτωμάτων
• Η 2^η Φάση περιλαμβάνει την αποκατάσταση του εύρους κίνησης, της μυϊκής ισχύος και της ελαστικότητας της άρθρωσης (διάρκειας συνήθως 1-3 εβδομάδες ανάλογα με τη βαρύτητα)
• Η 3^η Φάση περιλαμβάνει αρχικά την προοδευτική επανένταξη στις καθημερινές δραστηριότητες και αργότερα στις αθλητικές δραστηριότητες με ειδικές ασκήσεις που τροποποιούνται μερικώς ανάλογα με το άθλημα (διάρκεια από μερικές εβδομάδες μέχρι και λίγους μήνες).

Χειρουργική Αποκατάσταση

Σπάνια, σε βαριά διαστρέμματα 3^ου βαθμού με ρήξη ενός ή και περισσοτέρων συνδέσμων ή περιπτώσεις στις οποίες έχει αποτύχει η συντηρητική αντιμετώπιση δημιουργώντας χρόνια αστάθεια καθώς και στις περιπτώσεις ενδοαρθρικής βλάβης, μπορεί να κριθεί απαραίτητη η χειρουργική αποκατάσταση.

Η χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:

• Την Αρθροσκοπηση της Ποδοκνημικης για τον έλεγχο τυχών ενδοαρθρικών κακώσεων και την αντιμετώπιση τους.
• Τη Συρραφή ή Ανακατασκευή των ραγέντων συνδέσμων.

Η χειρουργική αποκατάσταση ακολουθείται απαραίτητα από εξειδικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης.

Πρόληψη

Ο καλύτερος τρόπος για την αποφυγή διαστρεμμάτων είναι η διατήρηση καλής μυϊκής ισχύος,  μυϊκής ισορροπίας και ελαστικότητας των συνδέσμων.

• Καλή προθέρμανση
• Καλός αθλητικός εξοπλισμός (π.χ. υποδήματα)
• Αποφυγή υπερκόπωσης (οι περισσότεροι τραυματισμοί συμβαίνουν όταν ο αθλητής είναι κουρασμένος).